Hoe beleven jongeren de islam? Wat weten wij over de islam? Hoe is de beeldvorming ontstaan? Feiten, culturen en denkbeelden. Urban Islam geeft antwoord op deze vragen, maar biedt vooral stof tot nadenken. In een cirkelvormige opstelling, staat centraal een toren, symbolisch voor de leer van de islamitische cultuur. Rondom de toren worden vier islamitische steden als installatie vormgegeven. In deze theatrale setting maak je zelf deel uit van hun leefwereld vol tegenstrijdigheden zoals mooie, triviale en diepzinnige gedachtes. In de virtuele arena, geven Amsterdammers van diverse culturele en religieuze pluimage, hun ongezouten kritiek op prikkelende kwesties.

In december 2003 opent een nieuwe tentoonstelling over de islam in het KIT Tropenmuseum in Amsterdam. Deze uitgebreide tentoonstelling getiteld Urban Islam is de eerste in zijn soort in Nederland die de moderne aspecten van de islam in verschillende delen van de wereld verkent. Urban Islam wil een tot nadenken stemmende kijk op de islam presenteren door de complexe en dynamische contexten te benadrukken die religieuze ideeën en praktijken in moslimgemeenschappen vormen.

Urban Islam wil de kijk van bezoekers op de islam verbreden en verdiepen, zodat ze hun mening over de islam en hun relatie tot de beschikbare informatiebronnen heroverwegen. Om dit te doen, presenteert Urban Islam de persoonlijke verhalen van jonge moslims die in vijf moderne steden over de hele wereld wonen; Amsterdam, Dakar, Istanbul, Marrakech en Paramaribo. De persoonlijke opvattingen en verhalen vertegenwoordigen een specifieke context die specifiek is voor de samenleving waarin de jonge hoofdrolspelers leven. Op deze manier worden niet alleen individuele interpretaties en persoonlijke perspectieven op de islam belicht, maar ook de verschillende sociale, politieke en culturele contexten waarmee het religieuze leven in wisselwerking staat. Zo legt docent Ferhat uit Istanbul uit wat het secularisme in Turkije nastreeft; en hoe diep het zijn levensstijl heeft beïnvloed. Hoewel hij zichzelf identificeert als een echte kemalist, een seculiere moslim en een verwesterde Turk, worden fragmenten van dagbladen getoond om te wijzen op de lopende discussies in Turkije over de betekenis van verwestersing, moderniteit en de plaats van de islam in het openbare leven. De krantenkoppen weerspiegelen de grote verdeeldheid in de samenleving met betrekking tot de hoofddoek - is het tegen secularisme of niet? - en de uitdrukking van religieuze identiteit in de openbare ruimte - moet religie worden beperkt tot de privésfeer?

Naast deze vier buitenlandse steden waar jongeren hun leven presenteren, brengt Urban Islam ook de Islam naar Nederland. Amsterdam is op een iets andere manier ontworpen dan de andere steden. De vitrine is een arena, symbool voor het vaak gepassioneerde debat over de Islam in Nederland. De arena doet dienst als multimediaplatform waarin de bezoekers zelf de hoofdrolspelers worden. Op een groot scherm geven enkele moslim- en niet-moslim Amsterdammers hun mening over vraagstukken met betrekking tot de plaats van de islam in de Nederlandse samenleving. Bezoekers worden uitgedaagd om een glimp van hun eigen mening te geven door een van de meningen op het scherm te selecteren. Op deze manier komen bezoekers uiteenlopende ideeën over de islam tegen terwijl ze hun eigen ideeën vormen door deel te nemen aan een virtuele discussie.

De kennis van het Nederlandse publiek over de Islam wordt gevormd door mediabeelden, discussies over moslimminderheden in Nederland en representaties van de islam in culturele instellingen zoals musea. In deze context kan de Urban Islam worden beschouwd als het makersstatement tegen discussies over islam en moslims in het Westen, en Nederland in het bijzonder. Het pleit ervoor om religie en samenleving vanuit een menselijk perspectief te benaderen. Door te focussen op persoonlijke verhalen en ervaringen in het dagelijks leven, distantieert de Urban Islam zich van a-historische en al te simplistische voorstellingen van de islam. Het schetst een beeld van de Islamitische praktijk in de context van sociale en politieke relaties, van persoonlijke keuzes, economische moeilijkheden en globalisering in moderne stedelijke gebieden.